Box 3 – vermogensbelasting – getorpedeerd

Op 24 december 2021 heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan in een (proef)procedure over “Box 3”, ook wel “spaartaks” of “vermogensbelasting” genoemd. De zaak ging over de belastingjaren 2017 en 2018, en behandelt dus de per 2017 gewijzigde systematiek van deze belasting.

Met ingang van 2017 is de systematiek van heffing over vermogensinkomsten “Box 3” gewijzigd. Vanaf dat jaar zijn er 3 schijven op basis waarvan de heffing hoger wordt naarmate het vermogen hoger is. De drie schijven bevatten een “vermogensmix”, bestaande uit het rendement op spaargeld en het rendement op effecten. De gedachte is dat mensen met een hoger vermogen een groter deel beleggen en dus meer rendement behalen. Iemand die een groot vermogen heeft, niet wil beleggen en daarom veel geld op spaarrekeningen aanhoudt, zoals in deze procedure, is dan de klos! Diegene betaalt op deze manier over een veel hoger rendement belasting dan hij in werkelijkheid heeft behaald. Sterker nog, de belasting is hoger dan het rendement. Dezelfde systematiek is er overigens op dit moment nog steeds.

De belastingplichtigen waar deze zaak over gaat hebben in 2017 een rendement behaald van € 6.612 en over 2018 een rendement van € 3.528. Een groot deel van hun vermogen bestond uit spaargeld. De verschuldigde belasting bedroeg over 2017 € 12.705 en over 2018 € 11.969.

De Hoge Raad, in lijn met het advies van het advies van de advocaat-generaal van 1 november 2021, oordeelde dat de vermogensmix niet door de juridische beugel kan! De Hoge Raad geeft aan dat de vermogensmix op stelselniveau in strijd is met het recht van eigendom en met het gelijkheidsbeginsel. Er is bovendien geen toereikende rechtvaardiging aan te wijzen voor dit vanaf 2017 geldende stelsel. De Hoge Raad heeft de aanslagen zelf verminderd en heeft daarbij de belasting berekend aan de hand van het werkelijk behaalde rendement (“rechtsherstel”).

De uitspraak is goed nieuws voor belastingplichtigen die tijdig bezwaar hebben gemaakt of nog bezwaar kunnen maken (en dat tijdig doen). Een ruimhartige regeling, ook voor belastingbetalers die geen bezwaar hebben gemaakt, zou de overheid sieren.

Intussen wordt in politiek Den Haag al enige tijd nagedacht over een wijze van heffing van inkomstenbelasting in Box 3 over het werkelijk behaalde rendement. Nog in 2021 zou over dit onderwerp een “contourennota” moeten verschijnen, waarin de hoofdlijnen van het nieuwe stelsel en een tijdpad uiteen worden gezet. Het coalitie-akkoord Rutte 4  van 15 december 2021 geeft aan dat er vanaf 2025 een heffing in Box 3 zal zijn op basis van werkelijk rendement.